Одложување на досието за миграција во ЕУ: натамошни чекори по летниот распуст

Жешката тема за миграцијата не престанува да биде во центарот на европската политичка агенда и во текот на летото. И навистина, доживува нови чекори.

Миграциската реформа на ЕУ сега е еден од приоритетите на Европската унија. Овој приоритет станува сè поинтензивен, особено како резултат на растот на миграциските текови што со текот на годините сè повеќе ги погодуваа бреговите на Европа. Миграциската криза започна во 2015 година, кога, според податоците собрани од Фронтекс, која е агенција за управување со надворешните граници на ЕУ, регистрирани се 1,83 милиони илегални преминувања. Оваа ситуација не избледе во текот на изминатите неколку години, туку станува сè попритисна, станувајќи еден од столбовите на кои треба да се посвети приоритет.

Во текот на изминатата 2023 година, мигрантското прашање се појави неколку пати и на нови начини во ЕУ, со оглед на влошувањето на ситуацијата особено во светло на настаните од последните месеци. Затоа, во текот на состаноците на Советот на ЕУ, миграцијата доби ново внимание од земјите-членки. Сега е поважно од кога било да постои сеопфатен пристап кон миграцијата, за да може ова прашање да се реши на најсоодветен можен начин, конечно да се дојде до заедничко и универзално решение.

На вонредната седница на Советот што се одржа минатиот 9 и 10 Во февруари 2023 година беа донесени голем број мерки на тема мигранти. Конкретно, на хартија беше ставена потребата од зајакнување на надворешното дејствување, ефективна контрола на надворешните граници и поизразено дејствување на внатрешната димензија.

Покрај ова, исто така беше повторено колку е важно да се зајакне соработката со земјите на потекло и транзит, што се чини дека е од суштинско значење за директно дејствување на основните причини за миграциските текови.

Конечно, европските лидери во таа прилика ги повикаа Советот и Европскиот парламент да продолжат со работата во однос на Пактот за миграција и азил, Шенгенскиот граничен кодекс и Директивата за враќање.

По состанокот во февруари 2023 година, Европскиот совет направи уште еден чекор напред на 8-ми минатата година јуни 2023 година. На тој датум, всушност, беше договорена модернизација на европското законодавство за азил и миграција. Советот на европските министри за внатрешни работи, всушност, одобри нови правила за мигрантското прашање. Поточно, според новиот пакт, предвидено е дека сите држави ќе треба да учествуваат во прераспределбата на мигрантите, дека испитувањето на барањата за азил ќе треба да се одвива по „гранична постапка“, која е забрзана и скратена постапка која мора да биде склучен во рок од 12 недели од поднесувањето на барањето; оваа постапка ќе важи за сите оние кои илегално ја преминуваат границата или кога барателот на азил доаѓа од „трета земја која се смета за безбедна“.

Дополнително, земјата одговорна за барањето за азил останува земја на првиот влез во Европа, а периодот во кој државата има одговорност за мигрантите кои пристигнуваат на нејзина територија се продолжува од дванаесет на дваесет и четири месеци. Конечно, во областа на враќање и враќање, државите ќе имаат автономија да ја дефинираат земјата на поаѓање или транзит како „безбедна“, и на тој начин ќе можат да спроведат враќање дури и во земја на транзит за мигранти (и не само во земјата на потекло).

Друг клучен чекор во овој долг процес на реформа на миграциската политика беше на 29- ти и 30 -ти јуни 2023 година. Тие денови се одржа Советот на ЕУ, на кој освен што се разговараше за прашања како војната во Украина, европската економија и досието за Кина, уште еднаш посебно внимание посвети токму на предизвикот на миграциските текови.

Конкретно, во своите заклучоци, Европскиот совет ја повтори стратешката дискусија за односите на ЕУ што ги имаше со нејзините партнери на југот. Во овој контекст, таа ја поздрави работата направена на заемно корисен сеопфатен партнерски пакет со Тунис, заснован на столбовите на економскиот развој, инвестициите и трговијата, транзицијата кон зелена енергија, миграцијата и контактите меѓу луѓето и го поддржува обновувањето на политички дијалог во контекст на Договорот за асоцијација ЕУ-Тунис. На крајот, ја истакна важноста од зајакнување и развој на стратешките партнерства меѓу ЕУ и партнерите во регионот.

Всушност, во последните месеци Европската унија успеа да создаде стратешко партнерство со Тунис, сега една од земјите од кои пристигнуваат голем број мигранти и која е клучна за стабилноста на целиот африкански континент. И, следствено, и за целиот Медитеран, а со тоа и за Европа.

Сепак, договорот за имиграција со ЕУ за жал е сè уште далеку од финализирање пред крајот на ова лето. Всушност, од денеска, земјите од ЕУ допрва треба да го финализираат текстот на целиот договор пред Европскиот парламент да даде зелено светло.

На крајот на јули 2023 година, ЕУ се состана за да ја заврши работата на целокупниот пакет, со цел да го преобликува пристапот со кој ги прима и пренесува мигрантите на територијата на сите нејзини земји-членки. Но, за жал, имаше одложувања на таканаречената „кризна регулатива“, која ги опишува мерките за зголемување на притисокот врз земјите кои граничат со ЕУ кои се соочуваат со скокови на баратели на азил.

По ова прашање, постои судир меѓу некои земји, особено оние од јужна Европа, кои сакаат да бидат ослободени од одреден товар доколку бројот на пристигнувања значително се зголеми, а други земји, особено оние на северот кои не се целосно согласни со укинување на некои од правилата.

Значи, останува голем предизвик да се задоволат некои земји кои поставуваат некои тешки барања за миграциското прашање.

Суштината на работата, значи, се однесува на историскиот меѓу државите на јужната линија на фронтот и северните земји како Германија и Холандија, каде барателите на азил често се движат без дозвола по пристигнувањето.

Земјите на ЕУ се судрија околу предлогот за суспендирање на правото на земјите да ги враќаат мигрантите во нивната земја на пристигнување доколку првата земја постигне „кризни“ услови.

Дури и нордиските држави не беа задоволни од „кризното“ ослободување што им овозможи на земјите од првата линија да ја прекинат строгата гранична контрола на мигрантите.

Останатите надежи за постигнување договор конечно пропаднаа кога Германија навести дека нема да го поддржи текстот. Берлин се спротивстави на суспендирање на враќањето на мигрантите во државите на првата линија и бараше малолетниците и нивните семејства да бидат изземени од граничните контроли, според трет дипломат на ЕУ запознаен со постапката.

Покрај тоа, источните земји, исто така, помогнаа да се прекине договорот и се очекува да ја задржат линијата кога разговорите ќе продолжат во септември.

Поддржувачите на миграциската непопустлива линија на таканаречената Вишеградска четворка – Словачка, Полска, Унгарија и Чешка – ги здружија силите против регулацијата на кризата.

Сето ова доведе до ќор-сокак и одлука да се врати на прашањето по летниот распуст. Дури, една од шпекулациите е дека разговорите би можеле да дојдат до средба на министрите за внатрешни работи на крајот на септември.

Надежта беше да се постигне договор за регулација на кризата пред крајот на летото, а потоа да се преговара за конечен договор со Европскиот парламент. Но, Европскиот парламент посочи дека нема да одобри повеќе досиеја за кои се преговара додека земјите од ЕУ не постигнат договор за целиот пакет.Барањето од горенаведените држави е јасно и е да се дојде до посилен јазик и мерки за поддршка на земјите кои се соочуваат со инженерски прилив на мигранти наменети да ја дестабилизираат ЕУ, слично на она што Белорусија и го направи на Полска во 2021 година. Засега се е на стенд бај. Секоја одлука е одложена за септември. Кој знае дали овој пат тестот ќе го поминат сите и дали конечно можеме да продолжиме конкретно за да се справиме со миграциската вонредна состојба на обединет и заеднички начин.