Subscribe
Skrajna lewica między Putinem a Covid powraca w centrum uwagi
Wybory na Słowacji sprawiły, że kraj ten cofnął się w swojej historii politycznej. Bez względu na wyrok, który zbadamy ze względu na jego krytyczny charakter z konserwatywnej perspektywy, zwycięstwo wyborcze Roberta Fico przywróci go do steru rządu po raz trzeci w ciągu ostatnich 17 lat.
Zaczynając od wyników, pierwszą partią w wyborach był Fico (Smer, S&D) z 22,95% głosów, następnie postępowcy (PS, RE) z 17,96% i partia utworzona przez byłego premiera Petera Pellegriniego (Hlas, związany z PSE) z 14,70%. Fico i Pellegrini uzyskali zatem ponad 37% głosów, ale 69 mandatów na 150, więc potrzebują tylko 7 mandatów, aby uzyskać stabilną większość.
Jednak ta większość będzie musiała zostać nieco „poszerzona”. Pozostałe partie, oprócz postępowców, to OL’aNO (PPE), konserwatywna partia, która słabo wypadła w wyborach, spadając z 25% w 2020 r. do 8% w 2023 r., Chrześcijańscy Demokraci z KDH (PPE), liberałowie z SaS (ECR) i nacjonaliści z SNS (niezrzeszeni). OL’aNO i SaS były wiernymi sojusznikami w rządzie Matovicia. Mimo to stopniowo zrywali więzi, co doprowadziło do kryzysu rządowego zbiegającego się z przedterminowymi wyborami, ponieważ pierwotna kadencja została ustalona na 2024 rok.
Spadek znaczenia konserwatystów jest oczywisty: w 2020 r. OL’aNO uzyskał 25,03% i zdołał utworzyć rząd z SaS (6,22%) oraz partiami SR (ID) i ZL (niezrzeszonymi), które uzyskały odpowiednio 8,24% i 5,77%. Koalicja ta reprezentowała łącznie 45,26% wyborców. W obecnych wyborach te cztery partie uzyskały łącznie 17,43%. Do tego możemy dodać KDH (6,82%), Republikę (ultranacjonaliści) z 4,75% i ALI (PPE, pro-węgierskie) z 4,39% z obozu centroprawicowego. Jednak odsetek ten nadal spada poniżej 40% głosów.
W przypadku tworzenia rządu, OL’aNO, KDH i SaS dołączenie do koalicji z Fico i Pellegrinim jest wykluczone, biorąc pod uwagę ich silny sprzeciw wobec nich zaledwie trzy lata temu. Możliwości tkwią w PS i SNS. Pomimo ideologicznego zbliżenia do PS, obserwatorzy skłaniają się ku rządowi socjaldemokratów i nacjonalistów. To, co może ich zjednoczyć, to polityka wobec Ukrainy i COVID-19.
Powody, dla których Słowacy ponownie zaufali Fico i Pellegriniemu, wydają się obracać wokół tych dwóch kwestii. Oprócz krytykowania walk między partiami centroprawicowymi podczas ich (krótkiego) okresu w rządzie, co było głównym powodem przesunięcia głosów z prawicy na lewicę, Słowacy wydają się opowiadać za zmniejszeniem pomocy dla Ukrainy (kluczowy punkt w retoryce zarówno Fico-Pellegriniego, jak i SNS) i krytykują postępowanie w fazach po pandemii.
Sytuacja jest ewidentnie krytyczna: rząd składający się z „trzech lewic”, Smer-PS-Hlas, miałby większość, która mogłaby nawet zmienić konstytucję. Jednak PS ma prozachodnie stanowisko niezgodne z nacjonalistyczną propagandą prowadzoną głównie przez Fico. Rząd Smer-Hlas-SNS byłby mniej spójny ideologicznie, ale za to bardziej stabilny, ponieważ podzielałby wszystkie krytyczne punkty programowe.
Nie należy zakładać, że wynik ten spowoduje znaczące wstrząsy na europejskiej scenie politycznej. Bliskość Ukrainy pozostaje kluczowym punktem agendy politycznej dla zdecydowanej większości krajów zachodnich i NATO. Nie można sobie wyobrazić, że zmiana kursu Słowacji doprowadziłaby do upadku wszystkich decyzji podjętych przez państwa członkowskie UE.
Nastąpił jednak znaczący regres w rozwoju konserwatystów, drugi, tym razem znacznie bardziej wyraźny, po ich porażce w Hiszpanii. W tym przypadku pretendentem nie jest ustępujący premier o dużej międzynarodowej popularności, ale wysoce kontrowersyjna postać polityczna.
Podczas jego ostatniej kadencji doszło do zabójstwa dziennikarza Jana Kuciaka i jego narzeczonej. Ostatnie artykuły Kuciaka ujawniły znaczący system oszustw podatkowych prowadzony przez osoby blisko związane z Fico, a także kluczowe powiązania między kilkoma ministrami a kalabryjską 'Ndranghetą. Ta organizacja przestępcza rzekomo wykorzystała pobłażliwość słowackiego rządu do niewłaściwego przejęcia funduszy europejskich przeznaczonych dla krajów Unii potrzebujących rozwoju. Aresztowania dokonane w związku z tą sprawą dotyczyły niektórych członków klanu „Vadalà”.
Fakt, że osoby zaangażowane w oszustwa podatkowe przeciwko obywatelom i, co gorsza, w sieci przestępcze z mafią są ponownie wybierane z poparciem społecznym, należy postrzegać jako znaczącą porażkę konserwatystów. Kluczowe jest odzyskanie tematów, które są z natury nasze: Prawo i porządek.