Subscribe
Меѓународната трговија повеќе не е само феномен меѓу држави, туку директен резултат на интеракциите меѓу поединци и бизниси што работат во транснационален и глобално меѓусебно поврзан контекст, карактеризиран со сложена економска динамика. Индексот на трговски бариери (TBI) 2025 дава ажурирана и детална слика за влијанието на трговските бариери во 122 земји, кои заедно претставуваат 80% од светското население. Важно е да се испитаат и продлабочат економските и социјалните импликации на трговските бариери, истакнувајќи ги нееднаквостите што ги генерираат во однос на распределбата на богатството и економската слобода, без да се заборави дека овие елементи природно се одразуваат и во квалитетот на живот на населението на испитуваните држави и во можностите за развој.
ТРГОВСКИ БАРИЕРИ И ВЛИЈАНИЕ ВРЗ НАСЕЛЕНИЕТО
Во контекст на напредна глобализација, трговските политики играат централна улога во обликувањето на протокот на стоки, услуги и знаење, длабоко влијаејќи врз структурата на националните економии и динамиката на меѓународната соработка. Индексот на трговски бариери 2025 истакнува како трговските бариери не се рамномерно распределени, туку влијаат нееднакво на различните популации, со значително влијание врз продуктивноста и економската благосостојба. Анализата на овие нееднаквости, исто така, овозможува важно размислување за нивото на асиметрија во рамките на глобалниот трговски систем. Демографската анализа преку резултатите од Индексот на трговски бариери открива силна корелација помеѓу нивото на трговско ограничување и економската ефикасност на една нација. Земјите со најниски бариери (TBI резултат помеѓу 2,5 и 3,0) се дом на само 13 милиони луѓе, што претставува 0,15% од светската популација. Сепак, овие високо отворени економии значително придонесуваат кон глобалниот бруто домашен производ (БДП), благодарение на средина погодна за иновации, конкурентност и интеграција на меѓународните пазари. Обратно, опсегот TBI 5,5-6,0 – кој ги вклучува високо рестриктивните економии како Индија и Русија – вклучува 22,5% од светската популација, но е одговорен за само 7,5% од глобалниот БДП. Овие податоци истакнуваат силна системска неефикасност, во која бариерите во трговијата се претвораат во директна пречка за економскиот развој и одржливите технолошки иновации.
КОРЕЛАЦИЈАТА ПОМЕЃУ ТРГОВСКИТЕ БАРИЕРИ И ЕКОНОМСКАТА СЛОБОДА
TBI покажува значајни корелации со некои од најпознатите индекси на економска слобода и просперитет. Особено, се појавува силна врска со Индексот на економска слобода на Фондацијата Херитиџ (0,72), проследен од оној 1 со Индексот на просперитет (0,70). Овие врски потврдуваат дека економиите кои се поотворени за трговија, исто така, имаат тенденција да презентираат повисоки нивоа на индивидуална слобода, внатрешна конкуренција, иновации и економска отпорност во современите глобализирани контексти, кои се сè повеќе меѓусебно поврзани и конкурентни. Вреди да се напомене компонентата „Олеснување“ на Индексот на трговски бариери, која покажува речиси совршена корелација (0,91) со Индексот на мрежна подготвеност, што сугерира дека економиите способни да ги намалат техничките и процедуралните бариери во трговијата се исто така оние кои се најдобро подготвени да усвојат гранични технологии и дигитални инфраструктури, со што се промовира поголема инклузивност и одржливост во развојните процеси. Емпириските докази од Индексот на трговски бариери 2025, според тоа, сугерираат дека присуството на трговски бариери не е само ограничување за слободното движење на стоки, туку и пречка за ширење на идеи, иновации и конкурентност. Затоа, рестриктивните политики се конфигурирани не само како економски проблем, туку и како социјален и културен, бидејќи тие ги спречуваат популациите целосно да ги искористат можностите што ги нуди глобализацијата и го ограничуваат нивниот потенцијал за раст. Превртувањето на овој тренд бара усвојување на поинклузивни трговски политики насочени кон олеснување на трговијата, како и мултилатерални интервенции за намалување на нееднаквостите во пристапот до пазарите и технологиите, со што се промовира поголема еднаквост и економска кохезија на глобално ниво. Анализата на TBI 2025 јасно истакнува како бариерите за меѓународна трговија се тесно поврзани со економската нееднаквост и ограничувањето на економските и граѓанските слободи. Концентрацијата на популации во земјите со високо ниво на ограничувања на трговијата претставува ограничувачки фактор за глобалниот раст и одржливиот човечки развој. Потребен е координиран напор за промовирање на поголема отвореност на пазарот, придружен со структурни реформи што ги ставаат луѓето и нивната способност за размена, иновации и соработка преку границите во центарот, со цел заеднички и траен напредок.