Konferencja na temat przeszłości Europy

W 2022 roku siły centralistyczne w Unii Europejskiej, samozwańczy federaliści, zorganizowali swoją rzekomą konferencję na temat przyszłości Europy, zachwalaną przez szefową Komisji Ursulę von der Leyen przy okazji jej przemówienia o stanie Unii we wrześniu ubiegłego roku.

Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy (ECR) nazwali konferencję „paradą medialną”, której brakuje zarówno uczciwości, jak i przejrzystości.

Młody historyk z Cambridge i konsultant brukselski, Jose Maria Arroyo Nieto, opublikował ostatnio ciekawy artykuł, w którym sugeruje, że bardziej inteligentne byłoby zorganizowanie konferencji na temat przeszłości Europy.

Według mojej wiedzy, jest to pierwszy uczony, który wysunął tak atrakcyjną propozycję; dlatego wydaje się, że warto zagłębić się w jego argumenty i w razie potrzeby zaoferować jakiś komentarz.

Jego dyskurs zaczyna się od dość oczywistego faktu. Założenia Unii po II wojnie światowej oparte są na micie.

Widocznie Europa i jej narody są znacznie starsze niż ledwie pięćdziesiąt lat. Jeszcze nie tak dawno hiszpański polityk chrześcijańsko-demokratyczny, Esperanza Aguirre, udawał, że naród Izabeli i Cervantesa został osiągnięty w 1812 roku, kiedy to uchwalono pierwszą liberalną konstytucję. Bardzo niewielu zgodziło się z takim stwierdzeniem, gdyż pani Aguirre zdaje się nie zauważać, że król Reccared nawrócił się na chrześcijaństwo w VI wieku, podczas trzeciego soboru w Toledo.

To samo dotyczy wielu innych narodów europejskich. Dlatego Unia Europejska rzeczywiście opiera się na micie, ponieważ po prostu nie odpowiada rzeczywistości, że Europa rozpoczęła swój bieg w historii w XX wieku.

Ani jako związek, bo średniowiecze było świadkiem społeczeństwa rządzonego na kontynencie zarówno przez cesarza, na poziomie cywilnym, jak i papieża, na poziomie duchowym. Taka sytuacja trwała wiele wieków, na długo przed tym, jak powstał mit założycielski Unii Europejskiej.

Mutatis mutandis, analogię można by przeprowadzić z innym mitem, mitem powstania praw człowieka, również po II wojnie światowej. Zarówno chrześcijanie, jak i świeccy obrońcy tak nowoczesnej koncepcji praw zgadzali się na opracowanie karty je określającej, choć nie zgadzali się co do swojej wizji prawa i porządku.

Pan Arroyo cytuje autora, Benedicta Andersona, aby podtrzymać problem, że Unia jest u swego zarania mitem. Według profesora Andersona Unia jest mitem, ponieważ narody są mitem, gdyż są wymyślone.

Tutaj nie mogę się zgodzić z irlandzkim naukowcem. O ile nie broni się materialistycznego poglądu na rzeczy, w którym istnieje tylko materia, a wszystko inne jest wyimaginowane, wydaje się oczywiste, że narody nie są wyimaginowane. W przeciwnym razie należałoby twierdzić, że rodzina jest również wyimaginowana, że Bóg również jest wyimaginowany, albo że uniwersytet lub przedsiębiorstwo handlowe są wyimaginowane poza ich poszczególnymi profesorami i studentami, czy też kierownikami i pracownikami.

To jest stara średniowieczna dyskusja wywołana przez nominalizm. Według Ockhama i innych franciszkanów mających wpływ na myśl nowożytną, rzeczywistość ogranicza się do pojedynczych cząstek, w przeciwieństwie do arystotelesowskich i tomistycznych dominikanów (a później jezuitów), którzy przyjmowali koncepcję uniwersaliów lub rzeczywistości grupujących kilka jednostek, niezależnie od tego, czy istniały one materialnie, czy nie.

Jednak nawet jeśli narody stare i nowe rzeczywiście istniały i istnieją do dziś, to prawdą jest, że ich koncepcja na kontynencie doznała transformacji w XVI wieku, gdzie ich tożsamość jako wspólnot poddanych zarówno Cesarstwu, jak i Papiestwu została stopniowo zastąpiona przez autonomiczne podmioty przeciwstawione sobie w skomplikowanej równowadze sił.

Hiszpański król, taki jak Alfons X Kastylijski, mógłby aspirować do rządzenia Imperium w klasycznym średniowiecznym świecie i taka sytuacja mogłaby być potencjalnie zaakceptowana przez pozostałe stare narody. Podobnie włoski mnich, taki jak Tomasz z Akwinu, mógł z całkowitą swobodą nauczać w Paryżu. Pojęcie dobra wspólnego przewodniczyło na terytorium Europy.

Jednak po pokoju westfalskim w 1648 r., gdzie w Europie w ogóle ustanowiono zasadę nowoczesnych narodów, suwereni zamknęli swoje granice i związali się z sąsiadami tylko w takim stopniu, w jakim umowa międzynarodowa mogła służyć ich partykularnym interesom.

Stanowi to inną koncepcję narodów, nawet nowo wymyśloną, zrodzoną w wyobraźni nowożytnych myślicieli, takich jak Ockham, Luter, Bodin czy Spinoza, a następnie przez niemieckich idealistów; ale koncepcję, która od tego czasu kształtuje rzeczywistość polityczną.

Tak czy inaczej, wydaje się logiczne, jak twierdzi pan Arroyo, że konferencja na temat przyszłości Europy wymagałaby najpierw konferencji na temat jej przeszłości, tak abyśmy mogli uzgodnić (lub nie), jaką wspólną drogą podążać. A takie porozumienie powinno być oparte na wzajemnym szacunku, a nie na oszustwie i narzucaniu jednej strony nad drugą.

W przypadku braku takiej zgody co do przeszłości, rezultat może być podobny jak w przypadku praw człowieka. Wielu zgodziło się na użycie tego terminu, ale po 1968 roku niektórzy uważają, że karta powinna pozostać zamrożona; inni, bardziej zuchwali, głoszą, że pojęcie godności należy rozciągnąć na tyle, na ile może autonomicznie zdecydować ludzka wola.

Źródło zdjęcia: EurActiv

The text was translated by an automatic system