Subscribe
W Unii Europejskiej otwarto nominacje na głównego ekonomistę ds. konkurencji, po rezygnacji Amerykanki Fiony Scott Morton. Epizod, który sprawił, że Unia Europejska spojrzała z podejrzliwością na osobę o obywatelstwie pozaeuropejskim, która już wcześniej silnie współpracowała z globalnymi firmami z sektora technologicznego.
Po silnej krytyce i szeroko zakrojonej debacie publicznej wokół tej sprawy, a także po uporczywych naciskach ze strony państwa francuskiego, Fiona Scott Morton zdecydowała się zrezygnować ze stanowiska głównego ekonomisty ds. konkurencji.
Ważne jest, aby szybko podsumować to, co wydarzyło się w ostatnim okresie w Unii Europejskiej, abyśmy zrozumieli, co się stało i jakie będą kolejne kroki.
W lipcu 2023 roku Fiona Scott Morton została wybrana przez wiceprzewodniczącą Komisji, Margrethe Vestager, która chciała, aby pełniła funkcję Chief Competiton Ecominomis, bardzo ważną rolę w Unii Europejskiej. Wkrótce jednak to sama wiceprezydent ogłosi rezygnację Scotta Mortona za pośrednictwem tweeta z19 lipca 2023 r., w którym zdecyduje się opublikować list rezygnacyjny byłego urzędnika USA:
„Szanowna Pani Vestager,
Jestem zaszczycony, że zostałem wybrany na stanowisko głównego ekonomisty DG Konkurs. Biorąc jednak pod uwagę kontrowersje polityczne, które pojawiły się w związku z wyborem na to stanowisko osoby spoza Europy, a także znaczenie, jakie ma pełne poparcie Unii Europejskiej dla Dyrekcji Generalnej, uznałem, że najlepszym sposobem działania będzie wycofanie się i niepodejmowanie pracy na tym stanowisku.
Stanowisko głównego ekonomisty. Egzekwowanie nowoczesnych przepisów dotyczących konkurencji i ważnych nowych narzędzi, takich jak ustawa o rynkach cyfrowych, ma kluczowe znaczenie zarówno dla obywateli UE, jak i obywateli innych krajów. Życzę Tobie i Twojemu zespołowi wszystkiego najlepszego w realizacji tego ważnego zadania. Dziękuję bardzo za rozważenie mojej kandydatury na to ważne stanowisko, nie mogę się doczekać współpracy z wami w przyszłości.
Z najlepszymi życzeniami, Fiona Scott Morton”
Przyczyn tej rezygnacji należy szukać właśnie w licznych krytykach i protestach, które pojawiły się po jej nominacji, zarówno w europejskich instytucjach, jak i poza nimi.
Aby zrozumieć powody tych wielu ostrych krytyk i kontrowersji, konieczne jest krótkie zapoznanie się z biografią profesora Mortona.
Fiona Scott Morton jest byłą urzędniczką rządu USA. Służyła w administracji byłego prezydenta USA Baracka Obamy. Ponadto była konsultantem największych globalnych firm, takich jak Microsoft, Apple, Amazon i Pfizer.
Właśnie ze względu na jej profesjonalizm i wcześniejszą karierę została wybrana na głównego ekonomistę Departamentu Konkurencji Komisji Europejskiej. Jednak jej nominacja zaczęła wywoływać burzę sprzeciwów, do tego stopnia, że została zmuszona do rezygnacji ze stanowiska w Europie.
Wiele krytycznych uwag skierowanych pod jej adresem ma właśnie związek z jej dotychczasową pracą, która wywołała pytania o tworzenie możliwych konfliktów interesów i ryzyko ingerencji Waszyngtonu w decyzje Brukseli. Nie tylko to. W rzeczywistości ekonomistka została również zakwestionowana ze względu na swoje nieeuropejskie obywatelstwo. I wreszcie fakt, że miała do czynienia bezpośrednio z dużymi firmami z sektora technologicznego, takimi jak na przykład Microsoft i Apple, czyli tymi samymi firmami, które miała kontrolować na nowym stanowisku.
Główne grupy polityczne w Parlamencie Europejskim wyraziły swoje obawy wobec komisarz Vestager, która spotkała się również z wątpliwościami ze strony swoich kolegów: pięciu członków Komisji Europejskiej wezwało do „ponownej oceny” nominacji.
Jednak dla innych europosłów odrzucenie Scotta Mortona oznaczało odrzucenie wysokiej rangi zagranicznego profesjonalisty, pomimo faktu, że zadane pytania były uzasadnione, co mogło pośrednio wysłać zły sygnał poza Unię, że jeśli nie jesteś Europejczykiem na wskroś, nie jesteś mile widziany.
Pomijając teraz perypetie, które doprowadziły do odejścia amerykańskiego ekonomisty z tej roli, pojawia się teraz pytanie o wybór nowego głównego ekonomisty ds. konkurencji. Kwestia ta, w świetle niedawnej przeszłości, wydaje się bardzo złożona do rozwiązania.
Do dnia dzisiejszego istnieje tylko jedna inna możliwa nazwa: Florian Ederer.
Ederer jest również obywatelem USA, ale urodził się w Austrii, co czyni go obywatelem austriackim.
Warto zauważyć, że nowo mianowany kandydat został obywatelem USA zaledwie kilka miesięcy temu, w maju 2023 r., po tym, jak w zeszłym roku nadal nie spełniał wymogów dotyczących obywatelstwa na stanowisko głównego ekonomisty w Federalnej Komisji Handlu. Aby to zrobić i jednocześnie zachować swoje austriackie obywatelstwo, musiał również przejść uciążliwą procedurę uzyskania tego podwójnego obywatelstwa, przedkładając nawet austriackim instytucjom liczne dokumenty i ponad 70 stron dokumentacji, w której musiał wyjaśnić, w jaki sposób uzyskanie obywatelstwa USA przyniesie również korzyści Republice Austrii.
Co więcej, Ederer, jak sam stwierdził, nigdy nie miał nic wspólnego z Big Tech. Austriacki ekonomista zwrócił jednak uwagę, że sprawa Scotta Mortona została być może zbytnio nagłośniona i że należało również wziąć pod uwagę wysoki poziom profesjonalizmu Mortona, a nie tylko jego narodowość i doświadczenie w doradztwie.
Florian Ederer jest obecnie profesorem na Uniwersytecie Bostońskim, po spędzeniu około 10 lat jako adiunkt w Yale. Przeprowadził szeroko zakrojone badania nad zabójczymi przejęciami, w ramach których firmy o ugruntowanej pozycji płacą najwyższą cenę za innowacyjne start-upy, eliminując je, zanim staną się poważnymi konkurentami.
Tym razem, jeśli Margrethe Vestager i jej zespół zdecydują, że jest on najlepszym kandydatem na to stanowisko, ponieważ w tej chwili nie ma innych silnych kandydatów, Florian Ederer będzie zatem przyszłym głównym ekonomistą departamentu konkurencji UE, DG COMP. Jak dotąd kandydatura Ederera została również dobrze przyjęta przez społeczność antymonopolową UE.
Ederer ma własną, jasną i precyzyjną wizję polityki gospodarczej.
W szczególności zdecydowanie popiera argumenty dotyczące potrzeby polityki konkurencji w celu ochrony rynków pracy i konsumentów. Na przykład powiedział: „Problem siły rynkowej na rynkach pracy lub rynkach czynników produkcji jest tak samo ważny jak siła rynkowa na rynku produktów”.
Jest również dość zdystansowany, gdy mówimy o polityce konkurencji i celach środowiskowych. W rzeczywistości potwierdza, że polityka konkurencji jest czymś, co nie jest związane z polityką ochrony środowiska i nie powinno być.
Ponadto mówił o polityce przemysłowej, twierdząc, że powinna ona kłaść większy nacisk na ochronę konkurencji niż na ochronę konkurentów. Nawet jeśli może to ukarać jeden lub więcej międzynarodowych podmiotów gospodarczych. Ideą Ederera jest zatem zapewnienie konkurencji gospodarczej, a nie ochrona tego czy innego podmiotu.
Ederer zadeklarował, że jest bardzo zadowolony z tej możliwości, stwierdzając również, że Unia Europejska jest „światowym liderem w egzekwowaniu prawa konkurencji”. Dodał również, że jego obszar zawodowy jest „najbardziej ekscytujący i byłbym zachwycony, gdybym mógł przyczynić się do tego z perspektywy polityki”.
Decyzja będzie musiała zostać podjęta przez UE w najbliższej przyszłości. Tym razem UE będzie musiała wziąć pod uwagę każdy aspekt kandydata, od zawodowego po bardziej „osobisty”, aby nie natknąć się ponownie na postać, która dla wielu może wydawać się nieatrakcyjna. Florian Ederer spełnia wszystkie warunki, aby zostać nowym głównym ekonomistą ds. konkurencji. Teraz będziemy musieli poczekać i zobaczyć, czy taka kandydatura w końcu połączy wszystkich zaangażowanych w proces decyzyjny i upewni się, że w końcu nada nowy impuls Unii Europejskiej i jej polityce gospodarczej.