fbpx

Riders w Europie, między ochroną a prawami w Gig Economy

Handel i Ekonomia - 12 stycznia, 2024

Warunki pracy „nowych kurierów” rodzą ważne pytania dotyczące ochrony i praw, które powinny im przysługiwać.

W ostatnich latach europejski krajobraz pracy został naznaczony rosnącą obecnością pracowników gig economy, wśród których wyróżniają się tak zwani „jeźdźcy”. Ci kurierzy, którzy dostarczają żywność, paczki i nie tylko, stali się powszechną obecnością na ulicach europejskich miast. Gospodarka gig, czyli gospodarka małych niezależnych firm, znacznie wzrosła w Europie, napędzana ekspansją platform cyfrowych, które łączą niezależnych pracowników z tymi, którzy potrzebują ich usług. Wśród tych platform, platformy z dostawą do domu, takie jak Deliveroo, Uber Eats i Glovo, odegrały kluczową rolę, a ich użytkownicy znaleźli się w centrum tego zjawiska. Wielu z nich to ludzie młodzi, szukający elastyczności pracy i możliwości szybkiego zarobku. Jednak ta elastyczność często odbywa się kosztem stabilności zatrudnienia i ochrony socjalnej, co rodzi pytania o warunki pracy.

Jedna z głównych kwestii dotyczy charakteru umów zawieranych między kierowcami a platformami dostawczymi. Wielu z nich jest sklasyfikowanych jako samozatrudnieni, co oznacza, że nie korzystają z takiej samej ochrony jak pracownicy. Klasyfikacja ta wywołała spory prawne w kilku krajach europejskich, a związki zawodowe i aktywiści domagali się większej ochrony motocyklistów. W niektórych przypadkach sądy orzekły, że kierowcy powinni być uznawani za pracowników, uzyskując w ten sposób prawa takie jak płaca minimalna, płatne urlopy i składki na ubezpieczenie społeczne. Doprowadziło to jednak do tego, że niektóre platformy zmieniły swoje modele biznesowe, wprowadzając umowy, które oferują większą elastyczność, ale zachowując rozróżnienie między osobami samozatrudnionymi a pracownikami.

Inny krytyczny aspekt dotyczy ubezpieczenia, ponieważ kierowcy, często wykonujący prace o dużej intensywności fizycznej i narażeni na wypadki drogowe, pomimo konieczności posiadania odpowiedniego ubezpieczenia, cierpią z powodu braku jasności co do ich statusu zatrudnienia, co komplikuje kwestię ubezpieczenia, a niektórzy nie korzystają z odpowiedniej ochrony w przypadku urazu lub choroby związanej z pracą. Innym fundamentalnym aspektem jest możliwość organizowania się i obrony swoich praw przez kolarzy poprzez uczestnictwo w związkach zawodowych. Rozdrobniony i często odizolowany charakter pracy kolarzy w rzeczywistości utrudnia tworzenie silnych i reprezentatywnych związków zawodowych, chociaż niektóre związki zawodowe podjęły znaczące wysiłki w celu zmobilizowania i wsparcia kolarzy w walce o sprawiedliwsze warunki pracy.

Uczestnictwo w związkach zawodowych było często utrudniane przez politykę firmy, która uniemożliwiała tworzenie związków lub negocjacje zbiorowe. Walka o uznanie prawa kierowców do organizowania się i negocjowania stała się głównym wyzwaniem w dążeniu do większej równości w gig economy. Debata na temat kondycji kolarzy w Europie ma pozostać w centrum dyskusji na temat przyszłości pracy. Podczas gdy elastyczność oferowana przez gig economy jest czymś, co wielu pracowników docenia, ważne jest, aby zrównoważyć ją z odpowiednią ochroną i prawami podstawowymi. Platformy cyfrowe, rządy i związki zawodowe muszą współpracować, aby znaleźć rozwiązania zapewniające zrównoważone współistnienie elastyczności i bezpieczeństwa zatrudnienia.

Przedefiniowanie umów o pracę, rozszerzenie ochrony socjalnej i dostęp do odpowiedniego systemu ubezpieczeń to kluczowe kroki w kierunku poprawy sytuacji kolarzy. Co więcej, kluczowe jest promowanie uczestnictwa w związkach zawodowych i zapewnienie, że pracownicy gig economy mają skuteczny głos w podejmowaniu decyzji, które wpływają na ich warunki pracy. Obecna sytuacja riderów w Europie charakteryzuje się złożonym skrzyżowaniem elastyczności i niepewności zatrudnienia, a sprostanie temu wyzwaniu wymaga wspólnego zaangażowania platform, rządów i samych pracowników, aby zapewnić zrównoważoną i sprawiedliwą przyszłość w europejskiej gospodarce koncertowej. Konieczne będzie jak najszybsze rozwiązanie tego problemu, aby lepiej zintegrować pracę nowych pokoleń z kontynentalnym kontekstem gospodarczym.

Włochy są z pewnością zainteresowanym obserwatorem, biorąc pod uwagę, że do tej pory stosują dwa różne modele umów, oba w porozumieniu ze związkami zawodowymi, ale z różnymi zasadami i wynagrodzeniami.

Alessandro Fiorentino