Непријатната ситуација на малите и средните претпријатија во Шпанија

Шпанската национална конфедерација на мали и средни претпријатија, скратено како „CONPYMES“, ги осуди многубројните сериозни предизвици со кои се соочуваат претприемачите на земјата-членка поради сегашната економска средина. Во неодамнешниот напис објавен од неговиот претседател, тој дури тврди дека ниту една од последователните влади од 1978 година наваму не го поддржала растот на малите и средните претпријатија, освен еден опозиционер кој случајно веќе не е во политиката.

Само половина од сите основани компании во Шпанија преживуваат повеќе од три години по нивното создавање, а повеќето од нив не постигнуваат никаков раст, особено во однос на вработените. Просечното шпанско претпријатие вработува 4,7 луѓе, во споредба со 6 во ЕУ, односно 28% повеќе; ако се направи споредба со Германија, просечната големина на шпанската компанија во однос на вработените е половина.

Ова ги спречува шпанските компании да достигнат големина што ќе им овозможи да ги намалат просечните трошоци и да постигнат синергија и економии од обем.

Не само недостатокот на големина, туку и бројот на компании регистрирани во системот за социјално осигурување претрпе намалување во Шпанија помеѓу 2024 и 2018 година: за 2% за сите мали и средни претпријатија (оние со 1-249 вработени) и за повеќе од 3 % за микробизниси (1-9 вработени).

Во однос на резултатите и готовинскиот тек во 2023 година, 53% од шпанските мали и средни претпријатија ги затворија своите сметки со загуби, а 46% имаа сериозни проблеми со ликвидноста. Во изминатите две години, даночниот притисок, растот на социјалните придонеси и зголемената цена на суровините придонесоа за раст на вкупните трошоци за 19,3%.

Од друга страна, пристапот до кредити им е потежок, поради прогресивната ескалација на каматните стапки до 4,5% со цел менаџерите на еврозоната да се изборат со инфлацијата.

Ако го погледнеме даночниот притисок врз МСП во 2023 година, Шпанија со својата корпоративна даночна стапка од 25% е рангирана на 31 од 38 земји кои припаѓаат на Организацијата за економска соработка и развој (ОЕЦД) во однос на даночната конкурентност.

Јавните набавки се дополнителна област за длабоката грижа на шпанските мали и средни претпријатија. И покрај фактот дека тие изнесуваат 99,9% од корпоративното ткиво во земјата, ним им се доделуваат само една четвртина од сите договори понудени од јавните власти во различните нивоа на администрацијата (четири, според излишниот територијален систем на Шпанија).

Ова четирикратно зголемување на бирократијата е, се разбира, дополнителен фактор на антиконкурентност и постојана бариера за проширување на бизнисот. Претприемачите често се жалат на нивната потреба да ангажираат експерти за да ги водат низ регулаторната џунгла.

Готовинскиот тек на шпанските мали и средни претпријатија во моментов е попречен од законодавството и практиката, при што поголемите компании наплатуваат во просек 84 дена, додека на своите помали добавувачи им плаќаат во просек 187 дена. Јавната администрација покажува слична лоша практика за доцнење на плаќањата кон МСП. Овде лесно може да се види не само закана за ликвидноста на МСП, туку и пример за нелојална конкуренција, која доаѓа и од приватниот сектор и од административните договорни страни.

Сметката за енергија предвидува дополнителна главоболка за шпанските мали и средни претпријатија: тие плаќаат за нивната потрошувачка на електрична енергија во просек од 300 €/MWh, во споредба со 150-200 €/MWh во Франција, Холандија и/или Португалија.

Сè на сè, ова се длабоки основи за јасно подобрување. CONPYMES се бори во име на сите поврзани претпријатија и затоа треба да му се додели заслуженото место во националниот социјален дијалог, како и да учествува во дискусиите за прашањата за вработување на ниво на ЕУ. Ова ќе доведе до прогресивно лекување на шпанската економија, чиј столб не се никој друг туку малите и средните претпријатија. Сепак, дали шпанската социјалистичко-комунистичка влада е подготвена да го стори тоа, или ќе продолжи да ги третира претприемачите како ѓаволи, за да ги фаворизира големите бизниси и добавувачите кои доаѓаат од трети земји надвор од Европската унија?

Извор на сликата: Conpymes