Europa kreśli odważny plan obronny na 2030 r.

UE przedstawia plany „muru dronów” i wzmocnionego nadzoru wschodniego w celu przeciwdziałania rosnącym zagrożeniom

Unia Europejska przygotowuje ambitną transformację wojskową mającą na celu wzmocnienie swojej obrony przed coraz bardziej niestabilnym środowiskiem bezpieczeństwa. W przełomowym dokumencie rozesłanym do 27 państw członkowskich, Komisja Europejska nakreśliła swoją obronną mapę drogową 2030, wzywając do podjęcia pilnych działań w celu zapewnienia, że Europa będzie w pełni przygotowana do odstraszania i reagowania na współczesne zagrożenia do końca dekady.

W sercu mapy drogowej znajdują się dwa sztandarowe projekty opisane jako wymagające „szczególnej pilności”: stworzenie Europejskiego Muru Dronów i wzmocnienie nadzoru wzdłuż wschodniej flanki Unii. Inicjatywy te są bezpośrednią odpowiedzią na trwającą wojnę Rosji przeciwko Ukrainie i niedawny wzrost naruszeń przestrzeni powietrznej nad terytorium UE. Zgodnie z dokumentem, prowokacje te – od nieautoryzowanych lotów po cyberataki – podkreślają pilną potrzebę szybkich i skoordynowanych działań.

„UE musi posiadać wystarczająco silną postawę obronną, aby wiarygodnie odstraszać swoich przeciwników i reagować na każdą agresję” – napisała Komisja. „Aby być gotową do 2030 r., Europa musi działać już teraz”.

Proponowany Europejski Mur Dronów miałby rozmieścić zaawansowane bezzałogowe systemy powietrzne wzdłuż granic UE w celu monitorowania ruchów, wykrywania potencjalnych wtargnięć i wzmocnienia kontroli nad infrastrukturą krytyczną. Chociaż szczegóły pozostają przedmiotem dyskusji, projekt przewiduje sieć połączonych ze sobą dronów wyposażonych w najnowocześniejsze czujniki, zdolne zarówno do nadzoru, jak i szybkiego reagowania. Koncepcja ta wykracza poza tradycyjne bezpieczeństwo granic, integrując zastosowania cywilne i wojskowe w celu ochrony rurociągów energetycznych, węzłów transportowych i innych ważnych zasobów.

Uzupełnieniem inicjatywy dronów jest kompleksowy plan wzmocnienia nadzoru na wschodniej flance, gdzie państwa członkowskie graniczące z Rosją i Białorusią stoją w obliczu najbardziej bezpośredniego ryzyka. Wysiłki te mają na celu poprawę wymiany informacji wywiadowczych, zwiększenie zasięgu radarów i wdrożenie nowych technologii wczesnego ostrzegania w celu wykrywania wrogiej aktywności przed jej eskalacją. Celem jest zapewnienie europejskim decydentom narzędzi do szybkiego reagowania w sytuacjach kryzysowych i zasygnalizowanie potencjalnym agresorom, że granice UE są bezpieczne.

Na tym jednak mapa drogowa się nie kończy. Dwa dodatkowe flagowe projekty – Europejska Tarcza Obrony Powietrznej i Tarcza Obrony Kosmicznej – są również podkreślane jako filary długoterminowego bezpieczeństwa kontynentu. Łącznie inicjatywy te zwiększyłyby zdolność Europy do obrony nieba i ochrony krytycznej infrastruktury satelitarnej, uznając, że przyszłe konflikty prawdopodobnie wykroczą poza tradycyjne pola bitew w domeny cybernetyczne i kosmiczne.

Komisja podkreśla, że projekty te nie mają wyłącznie charakteru wojskowego. Będą one wymagały postępów w zakresie polityki przemysłowej, innowacji technologicznych i współpracy transgranicznej. Mapa drogowa wzywa do stworzenia solidnej bazy przemysłu obronnego, zdolnej do szybkiej produkcji na dużą skalę i integracji najnowocześniejszych technologii. Dokument ostrzega, że Europa musi być w stanie wprowadzać innowacje „w tyglu wojennym”, zapewniając swoim siłom zbrojnym sprzęt i zdolności potrzebne do prowadzenia nowoczesnych działań wojennych.

Udział w projektach flagowych będzie otwarty dla wszystkich państw członkowskich, z możliwością wyznaczenia ich jako europejskich projektów obronnych będących przedmiotem wspólnego zainteresowania w ramach Europejskiego Programu Przemysłu Obronnego (EDIP). To ogólnoeuropejskie podejście ma na celu wspieranie współpracy ponad granicami krajowymi, zapewniając, że korzyści – i obowiązki – inicjatyw są dzielone w całej Unii.

Pilny charakter planu odzwierciedla „ostre i rosnące zagrożenia”, przed którymi stoi Europa. Dokument wyraźnie powołuje się na „niesprowokowaną agresję wojskową Rosji na Ukrainę na dużą skalę”, która nadal eskaluje brutalność, a także wzrost lekkomyślnych prowokacji przeciwko państwom UE, w tym cyberataków i celowych naruszeń przestrzeni powietrznej. Zagrożenia te wymagają przyspieszenia harmonogramu działań i chęci inwestowania zarówno w zdolności obronne, jak i jedność polityczną.

Defence Roadmap 2030 posłuży jako podstawa do dyskusji na zbliżającym się nieformalnym szczycie Rady Europejskiej w Kopenhadze, gdzie przywódcy mają debatować nad finansowaniem, zarządzaniem i szczegółami technicznymi każdego projektu. Podczas gdy wyzwania pozostają – w tym zapewnienie odpowiedniego finansowania i zrównoważenie suwerenności narodowej z działaniami zbiorowymi – plan sygnalizuje zdecydowaną zmianę w kierunku bardziej asertywnej europejskiej postawy obronnej.

Poprzez integrację technologii dronów, obrony opartej na przestrzeni kosmicznej i wzmocnionego nadzoru granic, UE dąży do zbudowania wiarygodnego środka odstraszającego, który może dostosować się do szybko ewoluującego krajobrazu zagrożeń. Dla kontynentu od dawna uzależnionego w kwestii bezpieczeństwa od NATO, mapa drogowa stanowi nie tylko propozycję polityczną, ale strategiczne przebudzenie: Europa zamierza wziąć większą odpowiedzialność za własną ochronę.

Alessandro Fiorentino