Najnowszy kryzys zdrowotny wśród dzieci w Irlandii

Children’s Health Ireland jest organem odpowiedzialnym za nadzorowanie usług pediatrycznej opieki zdrowotnej w Irlandii. Jego zadaniem jest zarządzanie wszystkimi głównymi szpitalami dziecięcymi, w tym Temple Street, Crumlin i Tallaght, i jest w trakcie przygotowań do obsługi nowego, chronicznie opóźnionego i wygórowanego cenowo, Narodowego Szpitala Dziecięcego.

Założona w 2018 roku, jej rolą była konsolidacja i poprawa opieki pediatrycznej. Jednak od tego czasu CHI było wielokrotnie badane pod kątem błędów w zarządzaniu. Jego najnowszy kryzys wiąże się z niewłaściwym wykorzystaniem Krajowego Funduszu Zakupu Leczenia (NTPF) i niepotrzebnymi operacjami stawu biodrowego u bardzo małych dzieci, w tym dzieci w wieku niemowlęcym.

Te niepokojące rewelacje dotyczące CHI koncentrują się na konsultancie, który, zgodnie z niepublikowanym raportem wewnętrznym z 2021 r., rzekomo nadawał priorytet pacjentom w swoich prywatnych klinikach, stosując nieprzejrzyste kryteria, pomijając osoby z pilniejszymi potrzebami klinicznymi.

Według doniesień licznych irlandzkich mediów, fundusz NTPF, mający na celu skrócenie list oczekujących na leczenie szpitalne poprzez finansowanie prywatnego leczenia dla pacjentów publicznych, został rzekomo wykorzystany niezgodnie z przeznaczeniem na kwotę 35 800 euro.

Działania te doprowadziły do opóźnień sięgających nawet trzech lat w przypadku dzieci wymagających pilnej opieki, co opozycja i Sinn Féin TD John Brady opisali jako wskazujące na systemowe problemy w zakresie nadzoru i odpowiedzialności. Konsultant, obecnie na emeryturze, do tej pory nie został pociągnięty do odpowiedzialności dyscyplinarnej. Dla wielu jest to kolejny przypadek, w którym wyżsi rangą lekarze unikają konsekwencji za poważne naruszenia dobrej praktyki klinicznej

Dyrektor generalna CHI, Lucy Nugent, która objęła stanowisko w styczniu 2025 r., niedawno przeprosiła poszkodowane rodziny, przyznając, że organizacja nie zapewniła tego, co nazwała „spójnym i doskonałym standardem opieki”. Jednak przeprosiny niewiele zrobiły, aby stłumić obawy, zwłaszcza że dochodzenie w 2021 r. nie zostało ujawnione Departamentowi Zdrowia, HSE ani Komisji Rachunków Publicznych Oireachtas, co rodzi dalsze poważne pytania o przejrzystość. Oczywiście wywołało to również pytania dotyczące szczerości lub wiarygodności samych przeprosin.

Minister zdrowia Jennifer Carroll MacNeill wielokrotnie opisywała zarządzanie w CHI jako „fiasko”, zwracając uwagę na „toksyczne zachowania” w CHI Crumlin i wyrażając zaniepokojenie brakiem powiadomienia odpowiednich władz. Od tego czasu „fiasko” pogłębiło się wraz z rezygnacją czterech członków zarządu (Mary Cryan, dr Gavin Lavery, Brigid McManus i Catherine Guy), co jeszcze bardziej podkreśla głębokość kryzysu.

Kontrowersje związane z CHI wykraczają poza nadużycia NTPF. Audyt kliniczny wykazał, że w latach 2021-2023 prawie 80% operacji dysplazji stawu biodrowego w National Orthopaedic Hospital Cappagh i 60% w Temple Street było niepotrzebnych, ponieważ nie spełniały one progu klinicznego stosowanego w CHI Crumlin.

Sprawiło to, że rodzice zmagają się z możliwością, że ich dzieci zostały poddane inwazyjnym procedurom bez uzasadnienia, co wywołało apele o niezależną zewnętrzną weryfikację. Podczas niedawnej debaty w Dáil na temat kryzysu, jeden z posłów partii opozycyjnej podkreślił trudną sytuację wyborcy, którego troje dzieci stoi w obliczu niepewności co do konieczności ich operacji, a jeden z rodziców nie jest w stanie zapłacić 700 euro za zewnętrzną weryfikację. HSE obiecało jednak sfinansować takie przeglądy, ale mechanizmy ich przeprowadzania pozostają niejasne, co potęguje frustrację rodziców.

To, co jest niemal niewiarygodne w tym ostatnim kryzysie CHI, to fakt, że nie jest to odosobniony incydent. Rzeczywiście, można argumentować, że ta najnowsza seria bombardowań jest częścią niepokojącego wzorca systemowych niepowodzeń w irlandzkiej opiece zdrowotnej nad dziećmi od 2000 roku.

Przypadek Michaela Shine „a, chirurga-konsultanta w szpitalu Our Lady of Lourdes w Drogheda, jest tutaj wyraźnym precedensem. W latach 60-tych i 90-tych XX wieku Shine wykorzystywał seksualnie wielu młodych pacjentów płci męskiej, a zarzuty pojawiły się na początku XXI wieku. Raport Irish Medical Council z 2009 roku i późniejsze dochodzenia ujawniły kulturę milczenia i nieodpowiedniego nadzoru, pozwalając, by działania Shine” a trwały bez kontroli przez dziesięciolecia. Ofiary spotkały się ze znacznymi opóźnieniami w wymiarze sprawiedliwości, a Shine został skazany dopiero w 2019 roku za napaści popełnione w latach siedemdziesiątych.

Podobnie skandal Michaela Neary’ego w szpitalu Our Lady of Lourdes obejmował niepotrzebne wykonywanie histerektomii i histerektomii okołoporodowych u kobiet w latach 70. i 90. ubiegłego wieku. Dochodzenie przeprowadzone w 2006 roku przez Lourdes Hospital Inquiry Team wykazało, że Neary wykonał 129 histerektomii okołoporodowych, znacznie przekraczając typowe wskaźniki, z powodu braku uzasadnienia klinicznego i złego zarządzania. Dochodzenie podkreśliło „zamkniętą, hierarchiczną i patriarchalną” kulturę, która tłumiła zgłaszanie nieprawidłowości i odpowiedzialność.

Skandal związany z symfizjotomią, trwający od lat 40. do 80. ubiegłego wieku, ale zwrócił na siebie uwagę opinii publicznej dopiero w 2000 roku, dodatkowo ilustruje systemowe niepowodzenia.

Ta przestarzała procedura porodowa, wykonywana w wielu przypadkach bez zgody, spowodowała ból i niepełnosprawność setek kobiet. W raporcie rządowym z 2014 r. potwierdzono brak nadzoru i brak priorytetowego traktowania dobrostanu pacjentów, a systemy zadośćuczynienia ustanowiono dopiero po znacznej presji ze strony opinii publicznej.

Niedawno kontrowersje związane z operacją kręgosłupa w Temple Street dotyczyły użycia niemedycznych sprężyn u trójki dzieci ze skoliozą, o czym poinformował Urząd ds. Informacji o Zdrowiu i Jakości (HIQA).

Incydent ten, w połączeniu z niewykorzystaniem przez CHI funduszy przeznaczonych na listy oczekujących na operację kręgosłupa, doprowadził do przedłużającego się cierpienia dzieci, co podkreśliła grupa rzeczników Orthokids Ireland. Przypadki te odzwierciedlają powtarzające się tematy: nieodpowiednie zarządzanie, brak reakcji na obawy sygnalistów oraz brak przejrzystości, który opóźnia sprawiedliwość i opiekę nad bezbronnymi pacjentami.

Kryzys w CHI wykazuje podobieństwa do niepowodzeń w zarządzaniu w innych państwach członkowskich UE, w szczególności do skandalu w Bristol Royal Infirmary w Wielkiej Brytanii (lata 1990-początek XXI wieku). Dochodzenie w sprawie pediatrycznych operacji kardiochirurgicznych w szpitalu w Bristolu ujawniło, że w latach 1984-1995 nawet 35 dzieci zmarło z powodu niespełniającej standardów opieki i słabego zarządzania klinicznego.

wykonywali skomplikowane zabiegi bez odpowiedniego przeszkolenia, a obawy zgłaszane przez sygnalistów były ignorowane przez kierownictwo szpitala. Raport Kennedy’ego z 2001 roku zwrócił uwagę na „kulturę klubową” wśród lekarzy i brak odpowiedzialności, co doprowadziło do systemowych reform w brytyjskiej Narodowej Służbie Zdrowia (NHS), w tym silniejszych ram zarządzania klinicznego i obowiązkowego zgłaszania zdarzeń niepożądanych.

W Szwecji skandal w Szpitalu Uniwersyteckim Karolinska (lata 2010) obejmował eksperymentalne operacje przeszczepu tchawicy u pacjentów, w tym dzieci, przy użyciu syntetycznych implantów. Procedury te, prowadzone przez chirurga Paolo Macchiariniego, doprowadziły do wielu zgonów z powodu nieodpowiednich testów i nadzoru. Dochodzenie z 2016 r. wykazało, że kierownictwo szpitala nie podjęło działań w związku z ostrzeżeniami sygnalistów i przedłożyło prestiż nad bezpieczeństwo pacjentów, co jest echem niepowodzenia CHI w szybkim zajęciu się raportem NTPF z 2021 r. dotyczącym nadużyć. Szwecja zareagowała zaostrzeniem nadzoru etycznego nad procedurami eksperymentalnymi i wzmocnieniem ochrony sygnalistów.

Kryzys CHI, podobnie jak jego historyczne i unijne odpowiedniki, podkreśla systemową porażkę w zakresie priorytetowego traktowania bezpieczeństwa pacjentów i przejrzystości. Niewłaściwe wykorzystanie NTPF odzwierciedla szerszą kwestię przewrotnych zachęt w irlandzkim mieszanym publiczno-prywatnym systemie opieki zdrowotnej, w którym konsultanci mogą czerpać zyski z opóźniania opieki publicznej w celu kierowania pacjentów do prywatnych klinik. Minister Carroll MacNeill opowiedział się za kontraktem z konsultantem wyłącznie publicznym w celu wyeliminowania takich konfliktów interesów, co jest zgodne z wezwaniami do reformy po skandalach Neary „ego i Shine” a.

Brak przejrzystości w postępowaniu CHI z raportem z 2021 r. odzwierciedla ciszę, która umożliwiła nadużycia Shine „a i niepotrzebne operacje Neary” ego. Podczas niedawnej debaty w Dáil irlandzcy politycy opozycji wezwali do przeprowadzenia niezależnego, międzynarodowego audytu. Istniało wyraźne poczucie, że odzwierciedla to uznanie, że wewnętrzne przeglądy mogą nie być wiarygodne. Jest to również zgodne z wnioskami wyciągniętymi z dochodzenia w Bristolu, w którym nalegano na nadzór zewnętrzny. Podobnie skandal Karolinska podkreślił potrzebę solidnej ochrony sygnalistów.

Podczas debaty, która odbyła się w tej sprawie pod koniec maja, poruszono kilka dodatkowych i konstruktywnych kwestii.

Kluczowym z nich była pilna potrzeba przywrócenia zaufania publicznego. Zasugerowano natychmiastowe i długoterminowe działania, takie jak wyjaśnienie i wdrożenie przez HSE mechanizmów finansowania recenzji stron trzecich, zapewnienie rodzicom dostępu do niezależnych ocen bez obciążeń finansowych.

Po drugie, proponowane połączenie CHI z HSE, zgodnie z sugestiami opozycyjnych TD, jest poważnie rozważane. Jednakże, jak słusznie zauważył jeden z niezależnych polityków, jeśli CHI zostałoby włączone w zakres kompetencji HSE, niekoniecznie zagwarantowałoby to wyniki, w których zajęto by się podstawowymi kwestiami kulturowymi. Biorąc pod uwagę własną historię niepowodzeń HSE w zarządzaniu, wydaje się, że jest to rozsądna uwaga.

Po trzecie, obecnie powszechnie uznaje się, przynajmniej politycznie, że Irlandia musi ustanowić jasne krajowe wytyczne dotyczące złożonych procedur pediatrycznych, takich jak osteotomia miednicy, aby zapobiec arbitralnym decyzjom klinicznym.

Brak takich standardów, jak zauważyli niektórzy irlandzcy politycy, stanowi krytyczną lukę.

Wreszcie, wzmocnienie ochrony sygnalistów i promowanie kultury otwartości jest niezbędne, aby jeśli nie zapobiec, to przynajmniej ograniczyć pojawianie się takich kryzysów w przyszłości.