Subscribe
Силата и слабоста на либерализмот е неговото еднодимензионално размислување. Либерализмот размислува во едноставни и јасни принципи. Верува во индивидуалната слобода. Верува во пазарна економија. Верува во отвореност. Верува во владеењето на правото. Верува во човековите права на сите.
И тоа звучи прекрасно. Кој би се расправал со тоа? Сите ние Европејците кои ја сакаме демократијата, владеењето на правото, отвореноста и човековите права треба едноставно да се согласиме, нели? И се согласуваме. Се подразбира дека ние, луѓето од Западот, веруваме во добрите и корисни општествени идеали кои толку често се поврзуваат со нашата западна демократија и нашата западна култура.
Но, мора да си дозволиме и да размислуваме. Мора да си дозволиме да гледаме сложени контексти. И пред сè, мора да си дозволиме да правиме компромис со реалноста што не може секогаш да се сведе на едноставни принципи.
Една од причините зошто на Запад се појавува нов конзервативизам е тоа што идеологијата на либерализмот толку лесно води кон ирационална бескомпромисност. Бидејќи иако ја сакаме отвореноста, понекогаш мора да прифатиме дека премногу дарежливата отвореност веројатно ќе создаде проблеми. Иако веруваме во индивидуалната слобода, понекогаш мора да се потсетиме дека човечкото постоење не се состои само од слобода, туку и од неизбрани почетни точки, од воспоставени контексти, од природни закони, од општествени барања, од социјални барања. Пазарната економија е добра ако сакаме да живееме во слобода и просперитет. Но, мора да кажеме и дека парите и растот не се сè во животот и дека може да постојат и други вредности кои мора да се земат предвид покрај парите и растот. Идеали од една страна, а од друга страна реалност која бара адаптации и компромиси.
Понекогаш може да станува збор и за различни легитимни интереси кои се спротивставуваат едни на други. Различните принципи можат да се спротивставуваат едни на други и да изгледаат како да се исклучуваат едни со други. И тогаш не станува збор за избор на еден принцип, а целосно игнорирање на другиот. Туку за наоѓање соодветна рамнотежа, компромис, прагматично решение кое дава најдобар можен или најмалку жален исход. Ова станува јасно во дебатата што сега се води во различни западни земји околу политиката за депортација на Доналд Трамп.
Привледе големо внимание тоа што новата американска администрација депортираше многу нелегални имигранти. И ако станува збор за имигранти кои имале врски и со организиран криминал, тие можеле да бидат депортирани директно во затвори во други земји. Еден случај привлече внимание, а се однесува на човек кој бил погрешно депортиран во затвор во Ел Салвадор. Врховниот суд на САД изјави дека депортацијата била погрешна и дека не требало да се случи. Врховниот суд смета дека САД сега треба да дејствуваат за да се осигурат дека човекот ќе биде ослободен.
Секако, нелегалните имигранти не треба да бидат депортирани директно во затворите ако не сториле никакви кривични дела освен што се нелегално престојуваат во земја каде што немаат право да бидат. Ова важи за САД, а треба да важи и за ЕУ.
Депортирањето на нелегалните имигранти не е проблем. Треба да правиме многу повеќе од тоа во ЕУ. Пред сè, треба да се осигураме дека нелегалните мигранти воопшто нема да влегуваат во Унијата, бидејќи тогаш ќе мора да ги следиме и да се потрудиме да ги изнесеме. Но сега, како што е и во ЕУ и во САД, де факто имаме многу нелегални мигранти кои никогаш не требало да дојдат тука. Слично на тоа, имаме баратели на азил чии барања за азил се одбиени, а постојат и различни категории странски државјани чии привремени дозволи за престој не се валидни и кои треба да ја напуштат ЕУ што е можно поскоро.
Но, депортациите, секако, треба да се спроведуваат во согласност со нашите правни принципи. Не треба да испраќаме луѓе во затворите во Ел Салвадор ако не се криминалци. Но – и тука сега мора да поставиме важно прашање – дали овој принцип на правна сигурност, кој треба да важи и за странските државјани, е толку важен што треба да ја ризикуваме безбедноста на нашите сопствени граѓани? Бидејќи тоа ќе се случи ако на сите млади мажи кои доаѓаат во западниот свет, од кои одреден дел се криминалци и опасни, им биде дозволено да останат непотребно долго бидејќи нивните барања за азил и нивните случаи на депортација треба да се обработуваат во согласност со нашите прекрасни принципи за еднакви права за сите луѓе.
Затоа, мора да сфатиме дека принципот на правото на сите луѓе да бидат третирани во согласност со нашите идеи за правда и правна сигурност мора да се спореди со принципот дека нашите политичари исто така имаат одговорност да се грижат за безбедноста на сопственото население.
Многу нелегални имигранти успеаја да останат во ЕУ или во САД предолго бидејќи нашите правни системи се толку ревносни што секогаш постапуваме правилно. Барањата за азил одземаат време. Жалбите мора да се разгледаат. Потоа, нелегалните мигранти можат да ги избегнат властите и сепак да живеат во нашите заедници, а понекогаш дури и да уживаат одредени права. А нашите органи за спроведување на законот немаат право едноставно да ги испраќаат овие нелегални мигранти надвор од нашите граници. А тоа е затоа што сме биле толку заинтересирани сите да бидат третирани подеднакво.
Проблемот со ова, сепак, е што на овие луѓе им се дава време евентуално да извршат злосторства во нашите земји и дека невини поединци од нашето население ќе бидат погодени и ќе станат жртви на криминал. Невините луѓе ќе мора да платат цена за нашата правна сигурност. Така изгледа. И нашите политичари и нашите лидери на јавното мислење мора да го земат предвид ова кога разговараат за миграција, депортација и правна сигурност.
Кога Доналд Трамп ја брани својата политика за депортација , тој се повикува токму на својата обврска како американски претседател да преземе одговорност за безбедноста на американските граѓани. Низ целиот западен свет, активистите за човекови права се ужаснати. И го прават тоа затоа што одбиваат да ги спротивстават различните интереси и принципи едни против други. Тие се толку навикнати да мислат дека идеалите на нашите човекови права се толку универзални и толку свети што на никаков начин не можат да бидат предмет на каков било компромис или преговори. Затоа никогаш не сакаат да зборуваат за луѓето кои стануваат жртви на нивните идеали. Затоа што имаме жртви. Узбекистанецот кој го изврши исламистичкиот терористички напад во Стокхолм во 2017 година, во кој пет невини луѓе ги загубија своите животи, не требаше да остане во Шведска. Поради премногу великодушните правила за имиграција со можност за жалба против одбивањата, тој можеше да остане во Шведска. Цената за тоа ја платија пет невини Швеѓани.
Можеме да избереме да бидеме чисти идеалисти. Можеме да избереме едноставни принципи. Можеме да избереме да се залагаме за владеењето на правото по секоја цена, без оглед на цената. Но, тогаш невини луѓе ќе мора да платат за тоа!
Секако, може да се критикува политиката на Доналд Трамп за депортација од различни причини. Но, сепак е симпатично за еден американски претседател да каже дека неговата примарна лојалност е кон американските граѓани.